Početak 20. vijeka obilježilo je intenzivno povezivanje gradova Srbije, Crne Gore i Bosne železnicom kao najsavremenijim vidom saobraćaja tog doba. Kada su na red došli Užice, Višegrad i Sarajevo, austrijski inženjeri i srpski radnici našli su se na muci kako da savladaju veliki prevoj Šargan između Zlatibora i Tare, gde je trebalo u samo par kilometara vazdušne linije savladati visinsku razliku od preko 300 metara.

U periodu od 3 do 10. novembra u Irskoj je boravila delegacija iz Crne Gore sa ciljem da se upozna sa sistemom prostornog planiranja ove države. Grupa je bila sastavljena od 20 članova, predstavnika državnih institucija, članova radne grupe za izradu novog zakona o prostornom planiranju i predstavnika nevladinog sektora. Posjeta je realizovana pod pokroviteljstvom UNDP (Ujedinjene nacije - program za razvoj), kancelarija u Podgorici.

U srijedu, 16.maja u 12:00 u hali III Jadrankog sajma u Budvi, u okviru Programa pratecih manifestacija, EXPEDITIO ce odrzati prezentaciju pod nazivom "Aktivnosti nevladine organizacije EXPEDITIO iz Kotora u okviru sektora Odrziva gradnja".

Nevladine organizacije "Evropski dom - Tivat" i "EXPEDITIO - Kotor", uputile su Sekretarijatu za urbanizam Opstine Kotor Zahtjev za dostavljanje informacije o planiranoj namjeni lokacije na brdu Vrmac za koju je nedavno raspisala tender. Povod za upucivanje Zahtjeva je Odluka Opštine Kotor o izradi Izmjena i dopuna prostornog plana opštine Kotor za lokalitet Vrmca i otvorenog postupka javnih nabavki za pomenuti plan.

TERMINSKI PLAN JAVNE RASPRAVE NACRTA PROSTORNOG PLANA REPUBLIKE CRNE GORE
30.05. ULCINJ - opstinski Sala SO 11:00 . 14:00
31.05. BAR - opstinski Sala SO 11:00 . 14:00
01.06. BUDVA - opstinski Sala SO 11:00 . 14:00

Objavljujemo intervju sa Biljanom Gligoric koji je objavljen u dodatku "ART" nezavisnog nedeljnika"Vijesti", 12. januara 2008. Povod objavljivanja intervjua je usvajanje Prostornog plana Crne Gore, uprkos reagovanjima nevladinog sektora i medjunarodnih organizacija na kvalitet ovog izuzetno vaznog dokumenta za razvoj Crne Gore.

Nevladine organizacije EXPEDITIO Centar za održivi prostorni razvoj i NOTAR Centar za njegovanje i prezentaciju dokumentarnog nasljeđa Kotora, iz Kotora, u ime SEE Heritage mreže [Mreža za nasljeđe Jugoistočne Evrope], organizovale su u Kotoru sastanak SEE Heritage mreže i radionicu “Devastacija kulturnog nasljeđa”, u periodu od 8. -10. februara 2008. Projekat se realizovao uz podršku East East Programa: Partnerstvo bez granica Instituta za otvoreno društvo, posredstvom Fondacije Institut za otvoreno društvo - Predstvaništvo Crna Gora.

Mreža za nasljeđe jugoistočne Evrope (SEE Heritage Network) upućuje hitan apel vlastima Crne Gore, Albanije, Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Kosova, Makedonije i Srbije za očuvanje kulturnog i prirodnog nasljeđa u ovom regionu, koje je u velikoj opasnosti. Tokom sastanka u Kotoru, nevladine organizacije koje čine ovu mrežu, utvrdile su neke od osnovnih problema kojima je trenutno izloženo kulturno i prirodno nasljeđe u jugoistočnoj Evropi.

29. januara 2008, u prostorijama Montenegro Biznis Alijanse (MBA) u Podgorici, održan je okrugli sto pod nazivom „Povećanje energetske efikasnosti u sektoru građevinarstva u Crnoj Gori“. Okruglom stolu je prisustvovalo oko 50 učesnika/ca iz javnog, poslovnog, NVO sektora, kao i predstavnici/e medija. Organizatori okruglog stola su bili EXPEDITIO Centar za održivi prostorni razvoj iz Kotora i Montenegro Biznis Alijansa (MBA), Podgorica. Okrugli sto je održan u sklopu European Union Sustainable Energy Week 28.01. - 01 .02.2008.
Zakljucke sa okruglog stola mozete ucitati ovdje >>> Zakljucci (pdf)

Izasla je iz stampe publikacija "Izrada programa održavanja i zanati u restauraciji graditeljskog nasljeđa" u izdanju Fondacije Kulturno nasljeđe bez granica (CHwB Cultural Heritage without Borders) i EXPEDITIO. Pubikacija je nastala kao rezultat istoimenog regionalnog seminara/radionice koji je odrzan u Kotoru krajem maja 2007.

Nedavno je u makedonskom magazinu za gradjevinarstvo, arhitekturu i ekologiju "PORTA", objavljen intervju o nasem radu. U isto vrijeme, objavljen je i clanak na makedonskom portalu o nevladinom sektoru pod nazivom "Graganski svet". Zainteresovani mogu elektronske verzije ovih priloga pogledati na sajtovima:
www.porta3.com.mk >>> intervju-expeditio
www.graganskisvet.org.mk  Razgovore vodila: Marijana Ivanova

EXPEDITIO je učestvovao u radnom timu koji je upravo završio izradu „Studije zaštite graditeljskog nasljeđa Kostanjice“. Studija je rađena za potrebe Izmjena i dopuna Detaljnog urbanističkog plana Kostanjice, a njen naručilac je Opština Kotor. Nosilac izrade studije je Arhitektonski fakultet u Podgorici. Rukovodilac radnog tima je bio Doc. dr Ilija Lalošević, dipl. inž. arh., konzervator-savjetnik, a saradnice: Jelena Franović, dipl. inž. pejzaž. arh., kao i Aleksandra Kapetanović, dipl. inž. arh., konzervatorka i Biljana Gligorić, dipl. inž. arh. iz EXPEDITIO.

U prilogu mozete procitati dopis koji su nevladine organizacije EXPEDITIO i MANS danas uputile UNESCO-u vezano za intervencije u Lipcima na podrucju Boke Kotorske. S obzirom na ozbiljnost situacije i da je u pitanju devastacija kulturnog pejzaža koji se nalazi u okviru podrucja na UNESCO-voj Listi svjetskog nasljeda, smatrali smo da je neophodno da se UNESCO obavijesti o ovome.

Predstavnica EXPEDITIO ucestvovala je od 9. septembra do 8. oktobra 2008 na medjunarodnom programu "Integrated Urban Planning" koji se odrzavao u Svedskoj (Karlskrona i Stockholm), pod pokroviteljstvom SIDA. Organizatori programa su bili Hifab International i Blekinge Institute of Technology.

U oktobru 2008, Expeditio je angazovan za izradu projekta rekonstrukcije ZADUŽBINE “DUKOVIĆ” u Herceg Novom. Naručilac projekta je Fondacija “Duković”. Zadužbina Aleksandra Dukovića, kao reprezentativan primjer profane arhitekture iz XIX vijeka, s obzirom na njen kulturno-istorijski značaj, registrovana je kao spomenik kulture III kategorije i upisana u Centralni registar nepokretnih spomenika kulture Crne Gore 1990. godine. Projekat bi trebao biti zavrsen pocetkom 2009. godine.

Odavno sam nešto obećao, ima tome evo već godina i nešto, i evo došlo je vreme da obećanje i ispunim, govoreći o mestu u kome sam proveo godinu dana. Razlog zašto se ranije nisam oglasio jeste da najpre nisam poznavao stvari dovoljno, a kada sam ih upoznao, već je bilo kasno, jer sam izgubio svaki kritički stav i sopstvenu objektivnost. Isto kao što pišući i govoreći o Beogradu, u kome sam rođen i odrastao, ne mogu da budem objektivan, tako ni o Bratislavi, u kojoj sam proveo godinu dana, ne mogu da budem objektivan. Nadam se da cu uspeti da zadržim ipak neki stepen pristojnosti i da će ovaj moj putopis uspeti da vas natera da razmislite o tome da posetite ovaj grad, koji, generalno gledano, i nije predaleko od ovih naših krajeva...

Razmišljajući o tome šta da napišem o Brnu, gradu na jugu Češke Republike, koga sam ove godine posetio u dva navrata, shvatio sam da šta god napišem neće biti dovoljno da izrazi ono što sam osećao dok sam istraživao i upoznavao se sa istorijom i kvalitetima Brna.

U okviru komponente B Regionalnog programa za kulturnu i prirodnu baštinu Jugoistočne Evrope - Plana integrisane rehabilitacije arhitektonskog i arheološkog nasljeđa u toku je priprema izrade studija izvodljivosti i biznis planova za tri kulturna dobra iz Crne Gore: tvrđavu Kosmač, zgradu bivšeg Francuskog poslanstva i utvrđenje Besac. Ovaj projekat koji realizuju Evropska komisija i Savjet Evrope, u Crnoj Gori implementira Ministarstvo kulture, sporta i medija, a predstavnica EXPEDITIO je jedna od članica Menadžment grupe koja je uključena u izradu dokumenata.

Pocetkom decembra 2008, predstavnica Expeditio ucestvovala je na konferenciji Operacija grad u Zagrebu. Operacija: grad 2008 je niz događanja koji sažima zajedničko djelovanje zagrebačke nezavisne kulturne scene na poljima kulturne produkcije, urbanog razvoja, prostorne politike, kulturne politike i građanske participacije. Operacija:grad 2008 okuplja aktiviste, umjetnike, stručnjake, teoretičare i širu javnost te propituje prostorne i društvene promjene suvremenog grada.

U novembru 2008. godine je započeta izrada Menadžment plana Cetinja. U proces izrade Menadžment plana, čiji je nosilac Ministarstvo kulture, sporta i medija, uključeni su i predstavnici nevladine organizacije EXPEDITIO. Kao članica Radne grupe za izradu Menadzment plana Cetinja u ovaj proces je ukljucena koordinatorka sektora za kulturno nasljeđe EXPEDITIO.

Nacionalna komisija za saradnju sa UNESCO-m je oformila Odbor za područja svjetske kulturne i prirodne baštine. Predstavnica EXPEDITIO je imenovana kao jedna od članica Odbora za područja svjetske kulturne i prirodne baštine. Dužnost Odbora, kao specijalizovanog, stručnog, savjetodavnog tijela Komisije, je da prati programe UNESCO-a u navedenoj oblasti i da predlaže Komisji aktivnosti iz svog djelokruga. Odbor za područja svjetske kulturne i prirodne je počeo sa radom početkom decembra 2008. godine.

Dragi prijatelji, Expeditio će sljedeće godine proslaviti svoj 12. rođendan. Svaka godina je za našu organizaciju predstavljala izazov, pa se po tome ni 2008. nije razlikovala.
Tokom 2008, realizovali smo započete projekte, i u hodu pisali nove predloge projekata.

Pocetkom 2009. ce biti raspisan poziv za podnosenje projekata prekogranicne saradnje zemalja u regionu. Ukoliko ste aktivni ili u kontaktu sa organizacijama i institucijama koje bi bile zaintersovane da implementiraju projekte u oblastima energetska efikasnost u gradnji ili kulturno nasljedje, molimo vas da nam se javite radi eventualnog uspostavljanja partnerstva na buducim projektima. Hvala.

Podgorica, Vijesti - Vlada Crne Gore povukla je iz skupštinske procedure Prostorni plan nakon komentara koji su na taj izuzetno znacajan dokument stigli iz sjedišta Evropske komisije iz Brisela, potvrdeno je "Vijestima" iz Vlade. Prema nezvanicnim informacijama, komentari eksperata Evropske komsije(EK) stigli su u Podgoricu prošlog petka, dok je Vlada odlucila da Prostorni plan povuce u ponedjeljak.

RADIONICA- PLANIRANJE KROZ UČEŠĆE ZAJEDNICE za predstavnike/ce nevladinih organzacija i institucija, odrzana je 11-12 jula 2005. u hotelu "GRAND" na Cetinju u organizaciji QLF / Atlantic Center for the Environment, USA. Lokalni partneri u organizovanju radionice bili su EXPEDITIO i REC (Regional Environmental Center for Central and Eastern Europe-kancelarija u Podgorici)