Na osnovu javnog Oglasa za sufinansiranje projekata za mlade u 2009. godini, a u skladu sa Nacionalnim planom akcije za mlade i Akcionim planom za 2009. godinu, Komisija za sufinansiranje projekata za mlade, na sjednici održanoj 03.06.2009. godine, donijela je ODLUKU o sufinansiranju projekata za mlade u 2009. godini. Za projekte po oblastima i aktivnostima, od ukupno prispjelih sedamdeset osam projekata, podržano je dvadeset projekata medju kojima je i projekat EXPEDITIO pod nazivom "Kulturne potrebe mladih u Boki Kotorskoj".
Za ovaj projekat, Expeditio je dobio pismenu podrsku od Kulturnog centra "Nikola Đurković" iz Kotora i Opštine Kotor - Sekretarijata za kulturu i društvene djelatnosti (sektor za omladinsku politiku).
Cilj projekta „Kulturne potrebe mladih u Boki Kotorskoj" je utvrdjivanje potreba vezanih za kulturu mladih sa teritorije opština Kotor, Tivat i Herceg Novi, kao i ugradjivanje zaključaka istraživanja u "Platformu za izradu kulturne strategije Boke Kotorske".
Specifični ciljevi ovog projekta su utvrdjivanje:
• kako mladi razumjevaju kulturu
• koje su kulturne potrebe mladih i na koji način ih zadovoljiti
• da li različite grupe mladih ljudi imaju podjednaki pristup kulturnim sadržajima i kako to stanje unaprijediti
• barijera koje mladi imaju pri zadovoljavanju svojih kulturnih potreba i kako se one mogu ukloniti
Projekat „Kulturne potrebe mladih u Boki Kotorskoj" je zamišljen kao dio veće inicijative, a to je projekat u okviru MED programa na nivou mediteranskih zemalja u Evropi. U pitanju je inicijativa/projekat pod nazivom „Sostenuto" čiji je nosilac organizacija „AMI" iz Francuske, a partnerske organizacije su iz Slovenije, Italije, Španije i Crne Gore (Expeditio je jedini partner van Evropske unije). Sredinom februara 2009. projekat je zvanično odobren od strane nadležnog sekretarijata u EU, a naš projekat je odobren od strane Sekretarijata za evropske integracije Crne Gore.
Nasoj organizaciji, od Ministarstva kulture, odobren je iznos sredstava u visini od 3.000€.
Aktivnosti realizovane projektom "Kulturne potrebe mladih u Boki Kotorskoj":
Liflet i poster: Mladi o kulturi u Boki
Popunite ANKETU "Kulturne potrebe mladih u Boki Kotorskoj"
Grupa na FACEBOOK-u: Mladi o kulturi mladih u Boki
Fokus grupa: Aktivno učešće mladih u kulturnim dešavanjima u Boki
Fokus grupa: Mladi i kulturno naslijeđe
Fokus grupa: Kultura kao način zarade i zapošljavanja
Fokus grupa: Kultura-elitizam ili način svakodnevnog života
Fokus grupa: Da li je kultura dostupna svakome?
Prezentacija istraživanja "Kulturne potrebe mladih u Boki", 30. mart 2010.
Učešće na konferenciji: Učešće mladih - izazovi i mogućnosti
Kulturne potrebe mladih u Boki (pdf)
YouTube - intervju sa koordinatorkom projekta·
Sažetak istraživanja: Unaprijeđivanje kulture mladih
Kultura mladih prepoznata je u okviru sprovođenja omladinske politike u Crnoj Gori kao zasebna oblast koja ima svoje specifičnosti i razlikuje se od kulturnog konteksta šire zajednice. Analiza stanja u okviru Nacionalnog plana akcije za mlade (NPAM 2006-2011) ukazuje na činjenicu da su sadržaji prilagođeni mlađoj populaciji nedovoljno zastupljeni u kulturno-umjetničkoj ponudi Crne Gore, kao i na to da su mladi nedovoljno informisani i edukovani u oblasti kulture. Uključenost mladih u kreiranje kulturnih sadržaja takođe je veoma niska, kako na lokalnom, tako i na nacionalnom nivou.NPAM navodi i da su problemi nedostatka specijalizovanih institucija koje se bave kulturom mladih i njihovog održivog finansiranja, veoma izraženi u Crnoj Gori, kao i problem nedostatka strukturisanih sadržaja za provođenje slobodnog vremena mladih. U vezi sa tim, uključenost mladih u volonterske aktivnosti je takođe veoma niska.
Neophodnost zadovoljavanja kulturnih potreba mladih na organizovan i koordinisan način prepoznata je kao prioritet i na opštinskom nivou. Lokalni plan akcije za mlade (LPAM), usvojen od strane Opštine Kotor u februaru 2010, prepoznaje potrebu obezbjeđivanja uslova i opremanja prostora za kulturne aktivnosti mladih ljudi, kao i potrebe unaprijeđivanja informisanja mladih o oblastima koje ih se tiču, i njihovu uključenost u kreiranje informativnih sadržaja kao prioritetne.Takođe, unaprijeđivanje uključivanja mladih sa hendikepom u kulturni život zajednice prepoznato je kao veoma bitno. Istraživanje pokazuje i da su kulturni sadržaji koji se nude u opštini Kotor, uglavnom prilagođeni mladima starijeg uzrasta.
Rezultati istraživanja na lokalnom nivou pokazuju i da je oblast kulture mladih često marginalizovana i neprepoznata od strane donosilaca odluka, ali i samih mladih i organizacija koje rade sa mladima: potrebe mladih nisu dovoljno definisane, koncept kulture mladih nije jasan, a broj kulturnih sadržaja ograničen.Mladi uglavnom kulturu povezuju sa elitizmom i elitama, i smatraju da je razvoj kulture odgovornost države ili lokalne samouprave. Spremnost mladih da učestvuju u kreiranju I sprovođenju kulturnih sadržaja takođe je veoma niska, ali je i pristup mladih kulturnim sadržajima često ograničen. Pojam kulture mladi razumiju na različite načine: od opštih vrijednosti kao što su vaspitanje, obrazovanje sloboda, kreativnost, smisao društva i izraz ličnog razvoja, pa sve do specifičnih aktivnosti kao što su odlazak u pozorište, izložbe, koncerte. Pod kulturom se podrazumijevaju i aktivnosti koje su dio svakodnevnog života, oblačenje, ponašanje na ulici, govor, briga o životnoj sredini i o čistoći svoga grada/sela, slušanje muzike sa prijateljima. Većina mladih takođe smatra da kultura nije adekvatno tretirana u kontekstu obrazovanja, posebno lokalna kultura. Smatra se da se kultura u školama ne obrađuje na način blizak i prijemčiv mladima.
Bitno je istaći da se osim u okviru sprovođenja omladinske politike na lokalnom i nacionalnom nivou, kultura mladih postaje prepoznata i u širem društvenom kontekstu. Nacionalni program razvoja kulture, usvojen 2011 od strane Ministarstva kulture, sporta i medija, u okviru poglavlja 7.3. tretira temu kultura mladih i definiše je kao poseban segment kojem treba posvetiti više pažnje: ”Postojeće institucije kulture se ne bave na sistematičan način istraživanjem kulturnih potreba mladih, osmišljavanjem kulturnih sadržaja namijenjenih mladima i podizanjem svijesti mladih o značaju kulture. Takođe, ne postoji ustanovljen način na koji bi se blagovremeno prepoznavali mladi umjetnički talenti i usmjeravao njihov dalji razvoj, obrazovanje i profesionalni put”.
Dokument dalje ističe da je u cilju unaprijeđivanja aktivnog učestvovanja mladih u kulturnom životu Crne Gore, potrebno:“Promovisati kulturu u školama, kroz zajedničke projekte Ministarstva kulture i Ministarstva prosvjete i sporta; jačati partnerstvo škola i institucija kulture; lokalne kulturne sadržaje prilagoditi nacionalnim i međunarodnim trendovima; poboljšati kulturnu ponudu u svim gradovima; omogućiti mladima da sami osmišljavaju i realizuju kulturne sadržaje”. U dokumentu se takođe navodi i preporuka da se kultura mladih nađe u Lokalnim programima razvoja kulture: “Unapređivanje i razvoj kulture u opštinama biće predmet pojedinačnih programa razvoja kulture sa godišnjim akcionim planovima, koje će crnogorske opštine donositi u skladu sa Zakonom o kulturi. Opštinski programi razvoja kulture, prema ovom programu, treba da, kao jednu od mjera za obezbjeđivanje efikasnijeg sprovođenja programa, sadrže mjere koje stimulišu nezavisnu kulturnu scenu i kulturu mladih”.
Mjere za unaprijeđivanje kulture mladih
1) Unaprijediti svijest o značaju kulture mladih na lokalnom nivou, kroz:
o Organizovanje okruglih stolova, tribina i diskusije svih relevantnih aktera na lokalnom nivou (institucija i mladih) na temu kultura mladih;
o Unaprijeđivanje informisanja o kulturnim sadržajima na način prilagođen mladima (u školama preko razglasa, preko socijalnih mreža i korišćenjem savremenih tehnologija, organizovanjem događaji za mlade uz njihovo učešće i sl).
o Unaprijeđivanje dostupnosti kulturnih sadržaja mladima (posebno iz prigradskih sredina), i definisati mjere za uključivanje mladih sa problemima sluha, govora, vida ili sa otežalim/onemogućenim kretanjem;
o Animiranje mladih da se uključe u kulturne manifestacije lokalnog karaktera (amaterska društva, bendove, folklorne ansamble i nevladine organizacije), i promovisanje pozitivnih primjera uključivanja mladih u tradicionalne kulturne manifestacije;
o Podsticati volonterizam mladih u kulturi;
o Podsticanje umrežavanja i saradnje te kvalitetnijeg informisanja između tri bokeljska grada (Kotor, Tivat i Herceg Novi)
2) Unaprijediti uslove za zadovoljavanje kulturnih potreba mladih, kroz:
o Definisanje strategije za privlačenje mlađe publike unutar kulturnih institucija;
o Kreiranje raznovrsne kulturne ponude prilagođene uzrastu i potrebama mlađe populacije;
o Povećati broj kulturnih dešavanja prilagođenih uzrastu i interesovanjima mladih (naročito van ljetnje sezone);
o Kreiranje mogućnosti mladima da sami stvaraju kulturne sadržaje (organizuju književne ili poetske večeri, pokrenu časopis, sami naprave scenarije i da sami budu autori predstava, i sl);
o Promovisanje ideje o osnivanju mediateke za mlade (mjesta, gde bi se nudili mediji bliski mladima - beletristika, CD-i, muzika, časopisi);
o Obezbijediti bolju povezanost kulturnih institucija sa mladima (preko organizovanih programa i popusta za škole, i sl).
